یافته های جدید محققان درباره رابطه حس بویایی با زوال عقل - وبلاگ روشینا

به گزارش وبلاگ روشینا، تازه ترین تحقیقات پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران تأیید می نماید که کاهش حس بویایی از علائم زوال عقلی است و تست بویایی می تواند در تشخیص زودهنگام شروع فرآیند ابتلا به آلزایمر موثر باشد.

به گزارش گروه رسانه های وبلاگ روشینا، آزاده سادات زنده باد، متخصص طب سالمندان و از محققان این طرح در گفت وگو با ایسنا، در این باره گفت: با توجه به افزایش جمعیت سالمندی در جهان، شیوع بیماری های مرتبط با سالمندان از جمله دمانس رو به افزایش است؛ به گونه ای که طبق آمار جهانی منتشر شده از طرف انجمن آلزایمر جهانی در سال 2019 ، تعداد 50 میلیون نفر در سراسر جهان با دمانس و بیماری آلزایمر (آلزایمر) زندگی می نمایند.

وی ادامه داد: بر این اساس، تشخیص زودهنگام این بیماری لازم است تا از سرعت پیشرفت بیماری به مراحل وخیم تر کاسته گردد.

زنده باد یکی از روش های تشخیص زودهنگام آلزایمر (آلزایمر) را تست بویایی دانست و خاطر نشان کرد: اختلال در حس بویایی به عنوان یک روش غربالگری ارزان، ساده، در دسترس و غیر تهاجمی برای شناسایی علایم اولیه افراد مبتلا به آلزایمر شناخته شده است.

این محقق به ارتباط حس بویایی و تشخیص دمانس اشاره نمود و در این باره شرح داد: در افرادی که دچار آلزایمر می شوند، قبل از ظاهر شدن هر علامت بالینی دیگری، حس بویایی دچار اختلال می گردد. بنابراین، با انجام تست های ساده بویایی می توان تا حدی پیش بینی کرد که یک فرد میانسال یا سالمند در معرض ابتلا به آلزایمر هست یا نه.

وی اضافه نمود: معتبرترین تست بویایی جهان، تست تشخیص بویایی دانشگاه پنسیلوانیا (UPSIT) است، این تست بویایی در ایران توسط یک گروه مهندسی پزشکی مطابق با فرهنگ ایرانی هنجاریابی شده است.

به گفته وی در این مطالعه که به سرپرستی دکتر مریم نوروزیان استاد بیمارهای های مغز و اعصاب دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس دپارتمان حافظه بیمارستان روزبه انجام شد، به ارزیابی تست بویایی در بیماران مبتلا به آلزایمر و اختلال خفیف شناختی در مقایسه با گروه سالم پرداخته شد.

زنده باد به بیان جزئیات اجرای این مطالعه اشاره نمود و گفت: این مطالعه بر روی افراد مراجعه نماینده به دو کلینیک ارجاعی شناخت و اختلالات حافظه در تهران، در سه گروه کنترل، اختلال خفیف شناختی و آلزایمر انجام شد. سپس جهت ارزیابی عملکرد بویایی افراد، از 6 رایحه در آزمون تشخیص بویایی ایران (آتبا) که نسخه ایرانی دانشگاه پنسیلوانیا UPSIT است، استفاده شد.

این دانش آموخته دانشگاه علوم پزشکی تهران 6 رایحه مورد تست بر روی گروه های مورد مطالعه را شامل موز، نعنا، سیر، طالبی، دارچین و گلاب دانست و یادآور شد: اختلاف بین عملکرد بویایی در افراد با شرایط شناختی طبیعی از افراد با اختلال خفیف شناختی و افراد مبتلا به آلزایمر از افراد با اختلال خفیف شناختی معنی دار بود.

وی به بیان نتایج به دست آمده از این تحقیق پرداخت و اضافه نمود: نتایج این مطالعه نشان داد که آزمون تشخیص بویایی ایران (آتبا) به عنوان یک ابزار غربالگری بسیار ساده و ارزان و در دسترس و در کنار سایر ابزارهای نوروسایکولوژیک و تصویربرداری، حائز اهمیت است و می تواند آلزایمر را در مراحل اولیه و اختلال خفیف شناختی تشخیص دهد.

زنده باد خاطر نشان کرد: در واقع تست بویایی برای تشخیص آلزایمر، ارزان ترین، کم خطرترین و در دسترس ترین وسیله برای تشخیص زودهنگام آلزایمر به شمار می رود.

نتایج این مطالعه در ژانویه سال 2020 در مجله Applied Neuropsychology: Adult به چاپ رسیده است.

تشخیص شرایط اختلال بویایی افراد در کمتر از 1 دقیقه

پیشتر نیز محققانی از دانشگاه صنعتی امیرکبیر بر اساس 24 نوع بوی آشنا در فرهنگ کشور، تست ارزیابی حس بویایی ویژه مردمان ایرانی ارائه کردند که به وسیله آن می توان در کمتر از یک دقیقه شرایط اختلال بویایی افراد را تشخیص داد. این یافته پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران را بر آن داشت تا از این یافته در راستای تشخیص زوال عقل بهره ببرند.

دکتر صفا طاهرخانی، مجری این طرح در گفت وگو با ایسنا با تأکید بر اینکه در این پروژه تحقیقاتی پیروز به ارائه محصولی برای تست بویایی مردم ایران شدیم، گفت: حس بویایی، حسی است که بسیار به قومیت، جغرافیا، فرهنگ و زندگی مردم مرتبط است و می توان گفت حس بویایی، منطقه ای است. از این رو تست بویایی کشوری برای سایر مناطق جغرافیایی معتبر نیست و ما با اجرای مطالعاتی اقدام به طراحی تست بومی بویایی در کشور کردیم.

طاهرخانی این تست را شامل یک کیت ساده دانست و اظهار کرد: در این تست ما بیماران را در معرض یک سری از بوها قرار می دهیم و بر اساس پاسخ هایی که از بیمار دریافت می گردد، می توان شرایط اختلال بویایی فرد را آنالیز کرد.

مجری طرح با بیان اینکه این تست دارای بانک داده هایی از بوهای مرتبط با فرهنگ مردم ایران است، اعلام نمود: برای طراحی این تست 70 نوع از بوهایی را که در فرهنگ ایران آشناتر بودند، انتخاب کردیم و آن را با اجرای طرح های تحقیقاتی مختلف بر روی 557 نفر تست کردیم.

وی با بیان اینکه این تست در میان جمعیت مردم ایران شامل زنان و مردان از گروه های سنی مختلف انجام شد، اضافه نمود: در نهایت از میان 70 تست بویایی، تست 24 تایی برای آنالیز شرایط بویایی جامعه ایران ارائه شد.

این محقق با تأکید بر اینکه بوهای انتخاب شده برای تست بوهایی هستند که مردم ایران بیشترین آشنایی را با آنها دارند، گفت: افرادی که برای مطالعات میدانی این پروژه تحقیقاتی انتخاب شدند، قبل از انجام تست از نظر حس بویایی و شرایط فیزیکی آنالیز شدند و افرادی که از نظر حس بویایی در شرایط نرمالی قرار داشتند، برای انجام تست برگزیده شدند.

طاهرخانی به اهمیت این تست اشاره نمود و شرح داد: در حال حاضر حس شنوایی را می توان به وسیله ادیو متر، تنفس را با استفاده از اسپیرومتر و بینایی را با اپتومتر آنالیز کرد؛ ولی برای آنالیز حس بویایی سیستمی نداریم و این امر در مواردی که حس بویایی دچار اختلال می گردد، بسیار حائز اهمیت است.

مجری طرح، انجام تست در کمتر از یک دقیقه، آسان و کم هزینه بودن را از مزایای این تست نام برد و اظهار کرد: این تست در بیمارستان امیراعلم و بسیاری از کلینیک های مراکز درمانی استانی برای تشخیص تمارض استفاده می گردد.

منبع:ایسنا