وزارت میراث طرح معوق 15ساله را نجات داد؟ - وبلاگ روشینا

به گزارش وبلاگ روشینا، هرچند آیین نامه هیات امنایی شدن 21 مجموعه ملی موزه ای، بعد از 15 سال بار دیگر اصلاح شد تا شاید این بار اجرایی شدنش سرعت بگیرد، اما مشخص نیست توجه به برخی از نکات مهم آن مانند خودگردانی موزه ها و حتی بازگشت هزینه فروش بلیت موزه ها به خود مجموعه ها که سال هاست به عنوان یکی از درخواست های موزه داران مطرح می شود، در این اصلاحیه مورد توجه قرار گرفته است یا خیر؟

به گزارش وبلاگ روشینا، هر چند ماده پنج قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری که در مهر ماه 1383 به تصویبِ مجلس وقت رسید، اجازه می داد تا نگهداری و اداره اماکن و محوطه های تاریخی و موزه ها به هیات های امنا واگذار شود و در طول سال های گذشته نیز گاهی اخباری از هیات امنایی شدن برخی از موزه ها به نقل از مسوولان وقت میراث فرهنگی منتشر می شد، اما تایید و بررسی نهایی برای اجرایی شدنِ این پروژه 15 سال زمان بُرد تا هیات وزیران آیین نامه اصلاحی آن ماده - قانون را به تصویب برساند و تصویب شود که در این مرحله نگهداری و اداره 21 مجموعه ملی به شکل هیئت امنایی آغاز می شود.

علی اصغر مونسان - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - با تاکید بر این که آیین نامه اصلاحی ماده پنج قانون چهارشنبه 20 فروردین 99 در جلسه هیئت وزیران تصویب شده است، توضیح داد: آیین نامه اجرایی ماده پنج قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و اصلاحات بعدی با موضوع اداره اماکن، کاخ موزه ها و محوطه های تاریخی به شکل هیئت امنایی با توجه به تحولات و تغییرات در ساختار اداری دولت از سال 83 تا به امروز و نیز تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارت، مستلزم بازنگری و اصلاح بود.

به گفته او، پیشنهاد اصلاحی آن با ابلاغ سیاست ها و رویکردهای جدید در وزارتخانه و با هدف تسهیل، تسریع، چابکی و فراهم کردن زمینه مشارکت دستگاه های فرهنگی و مالی در قالب هیات امنای کاخ موزه ها، محوطه ها و بناهای تاریخی تهیه و پس از بررسی های کارشناسی در نشست شورای عالی میراث فرهنگی در 16 آذر سال گذشته به ریاست اسحاق جهانگیری - معاون اول رئیس جمهور - مورد بررسی و تأیید قرار گرفت.

او با تاکید بر این که آیین نامه فعلی و جاری و اصلاحات بعدی آن مصوب هیئت وزیران بوده است، اضافه نمود: بر این اساس آن آیین نامه با قید فوریت در دستور جلسه چهارشنبه 20 فروردین 99 قرار گرفت و به تصویب هیئت وزیران رسید.

مونسان هدف اصلی از اصلاح این آیین نامه را فراهم کردن زمینه تشکیل سریع هیئت امنای واحد و متمرکز در وزارتخانه زیر نظر وزیر برای مجموعه های ملی بیست ویک گانه تصویب شده دانست و این 21 مجموعه ملی را این طور طبقه بندی کرد: مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران، مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان، موزه ملی فرش ایران، موزه ملی ایران، مجموعه توس و آرامگاه فردوسی مشهد، مجموعه میراث جهانی تخت جمشید و پاسارگاد، مجموعه میراث جهانی منظر باستان شناسی ساسانی فارس، مجموعه حافظیه و سعدیه شیراز، مجموعه میراث جهانی میدان امام اصفهان، مجموعه میراث باغ فین کاشان، مجموعه میراث جهانی پایگاه بیستون در کرمانشاه، مجموعه میراث سازه های آبی شوشتر، مجموعه میراث جهانی چغازنبیل و هفت تپه، مجموعه میراث جهانی شوش، موزه میراث روستایی گیلان، مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان تکاب، مجموعه میراث جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی، مجموعه میراث جهانی ارگ بم و منظر فرهنگی آن، مجموعه میراث جهانی گنبد سلطانیه و مجموعه میراث جهانی شهر تاریخی یزد.

او تاکید کرد: این فهرست بیست و یک گانه پیش از این در نشست شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری در 16 آذر 98 به تأیید رسیده است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنین با بیان این که تصویب این آیین نامه باعث می شود تا راه برای انتخاب هیئت امنا، تشکیل و راه اندازی آن با اصلاح موادی که امکان و اختیار لازم را برای وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فراهم می کند، تسریع شود، اظهار کرد: تعریف و تدقیق مفاهیم و اصطلاحات، اعمال تغییر و تحولات در ساختار اداری کشور در مدت 15 سال (از سال 1383 زمان مصوبه قبلی تا به امروز)، فراهم کردن تشکیل و راه اندازی هیئت امنای واحد در وزارتخانه برای مجموعه های ملی که ریاست هیئت امنای آن ها وزیر خواهد بود (مجموعه های ملی بیست گانه - به جز موزه ملی ایران-)، تعیین و بازنگری در ترکیب هیئت امنای استانی و نیز موزه ملی ایران، و ارتقای جایگاه اعضای هیئت امنای حقوقی از کننده دستگاه به معاونان وزرا از جمله مهمترین ویژگی های این مصوبه است.

مونسان تاکید کرد: همه این موارد برای دو حوزه میراث فرهنگی و گردشگری که در شرایط بحرانی ناشی از بیماری کرونا دستخوش چالش های جدی شده، مبنایی امیدبخش است تا زمینه ساز مشارکت بیشتر مردم، دوستداران میراث فرهنگی و خَیّران به عنوان عامل محرک توسعه بخش گردشگری و میراث فرهنگی باشد.

به گزارش وبلاگ روشینا، در ماده - واحده پنج قانون که سال 1383 به تصویب رسیده، تایید شده است که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری می تواند نگهداری و اداره اماکن و محوطه های تاریخی و موزه ها را زیر نظر هیأت های امنای منتخب انجام دهد. وظایف و اختیارات و چگونگی فعالیت هیأت های امنا و نحوه حمایت، نظارت و ارزیابی فعالیت های آن ها به موجب آئین نامه ای خواهد بود که به پیشنهاد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به تصویب هیأت وزیران می رسد.

یکی از تحلیل هایی که از سال 1383 به بعد و با تصویب این ماده مطرح شد، خودگَردانی موزه ها در حوزه مالی و درآمدی بود یعنی چون همه اختیارات مالی و بودجه ای بر این اساس به هیات های امنا واگذار می شود می توان این برداشت را داشت که موزه ها و محوطه های تاریخی می توانند در قالب ردیف های درآمد اختصاصی متمرکز یا غیرمتمرکز اقدام به کسب درآمد کرده و درآمد به دست آمده را صرف بهبود شرایط خود کنند که در این شرایط می توان به تداوم فرایند بازگشت درآمدهای بلیت فروشی به موزه ها و محوطه های تاریخی نیز امیدوار بود.